เครื่องอ่านใจ (EEG)

มนุษย์เราชอบการ “แฮ็ค” มาแต่ไหนแต่ไร สมัยที่เพิ่งมีโทรศัพท์ใช้ เราก็แฮ็คสัญญาณเพื่อดักฟังผู้อื่น เมื่อมาถึงยุคคอมพิวเตอร์เราก็หันมาแฮ็คระบบคอมพิวเตอร์ ตามมาด้วยสมาร์ทโฟน กล้องวงจรปิด ไปจนถึงอุปกรณ์ต่างๆ ที่เชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตได้ การแฮ็คทั้งหลายที่ว่านี้ล้วนมีจุดประสงค์อย่างเดียวกันคือการ “ล้วงความลับ” ข่าวร้ายก็คือในอนาคตเราอาจจะไม่มีที่ปลอดภัยให้เก็บข้อมูลส่วนตัวอีกต่อไป เมื่อล่าสุดนักวิจัยจากสหรัฐอเมริกาได้ค้นพบวิธีล้วงข้อมูลส่วนตัวออกจากสมองของเราได้โดยตรงแล้ว

Tamara Bonaci นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยวอชิงตัน ได้ค้นพบวิธีอ่านความคิดจากสัญญาณคลื่นไฟฟ้าสมอง (EEG) ซึ่งสามารถสะท้อนสิ่งที่อยู่ในสมองออกมาได้ ไม่ว่าจะเป็นแนวคิดทางการเมือง ศาสนา สุขภาพ อคติ หรือแม้กระทั่งความลับที่ซ่อนอยู่ในส่วนลึกของจิตใจ

Tamara Bonaci (ขวา) ขณะสาธิตการทดลอง

วิธีการของ Bonaci นั้นง่ายนิดเดียว เพียงแค่ให้ผู้เข้ารับการทดสอบเล่นเกมที่มีชื่อว่า Flappy Whale ซึ่งมีวิธีการเล่นแบบเดียวกับเกม Flappy Bird พร้อมกับบันทึกสัญญาณ EEG จากสมองไปด้วย ขณะที่เกมดำเนินอยู่ จะมีการตัดภาพบางอย่างเข้ามาอย่างรวดเร็วเพียงเสี้ยววินาทีจนผู้เล่นไม่ทันสังเกตเห็น หลังจากเล่นเกมจบแล้ว Bonaci จะนำบันทึกสัญญาณ EGG มาเทียบกับจังหวะที่ฉายภาพแต่ละครั้ง ซึ่งพบว่าสมองมีการตอบสนองต่อภาพที่ฉายไปแม้ผู้เล่นจะไม่รู้สึกตัวก็ตาม ลักษณะของคลื่น EGG ที่ตอบสนองกับภาพแต่ละภาพจะสะท้อนความรู้สึกนึกคิดของผู้เล่นที่มีต่อสิ่งที่อยู่ในภาพนั้นๆ ได้ และหากนำมาประยุกต์เข้ากับเทคโนโลยีสมัยใหม่ วิธีการนี้จะล้วงความลับที่ซ่อนอยู่ในจิตใจออกมาได้ทั้งหมดโดยที่เป้าหมายไม่ทันรู้ตัวด้วยซ้ำ

เกม Flappy Whale ที่ถูกใช้ในการทดลอง

แม้การโจรกรรมข้อมูลภายในจิตใจแบบในหนังเรื่อง Inception จะยังไม่เคยเกิดขึ้น แต่ Bonaci กล่าวว่ามันไม่ใช่เรื่องยากเลยสำหรับผู้ผลิตแว่น VR และนักพัฒนาแอปพลิเคชันจำพวก health tracking หากพวกเขารู้วิธีตีความคลื่น EGG ก็สามารถสร้างอุปกรณ์อ่านใจคนได้ไม่ยาก

ด้วยเหตุนี้เอง Bonaci จึงต้องการให้ข้อมูลคลื่นไฟฟ้าสมองถูกจัดอยู่ในประเภทข้อมูลที่ต้องมีการรักษาความปลอดภัยเช่นเดียวกับ ชื่อ ที่อยู่ อายุ และข้อมูลส่วนตัวอื่นๆ และแนะนำว่า หากนักวิจัยหรือนักพัฒนาเกมต้องการเก็บข้อมูลในลักษณะนี้ด้วยจุดประสงค์ที่ไม่ขัดต่อกฎหมาย ควรจะจำกัดขอบเขตการเก็บข้อมูลให้ชัดเจน และไม่ควรเก็บข้อมูลดิบมาทั้งหมดเพื่อป้องกันไม่ให้ข้อมูลบางอย่างหลุดออกมาโดยไม่ได้ตั้งใจ

ดูเหมือนว่าในอนาคตอันใกล้ เราต้องหาวิธีป้องกันข้อมูลส่วนตัวกันใหม่แล้วล่ะครับ